Op 28 augustus 1939 werd de algemene mobilisatie van het Nederlandse leger afgekondigd, maar al eerder – in april 1939 – begon de minder bekende voormobilisatie, officieel de Buitengewone Oproeping Uitwendige Veiligheid (BOUV). Ondanks de omvangrijke inzet van militairen is deze vroege mobilisatie bij het grote publiek vrijwel onbekend gebleven.
Tijdens deze BOUV werden onder andere negen complete regimenten opgeroepen. Deze troepen dienden als eerste verdedigingslinie tegen een mogelijke overval en moesten tijd winnen voor de verdere mobilisatie van het leger. De eenheden werden strategisch verspreid over het land, waaronder langs de IJssellinie bij Arnhem.
Pieter Wapsenkamp: een soldaat uit Borgercompagnie
Pieter Wapsenkamp, geboren op 6 september 1906 in Borger, had een moeilijke jeugd. Zijn ouders trokken rond en probeerden met zingen en bedelen in hun levensonderhoud te voorzien. Al op jonge leeftijd verliet Pieter het ouderlijk huis en vond onderdak bij een schippersfamilie. Op 23-jarige leeftijd trouwde hij met de 20-jarige Anna Meijer uit Muntendam.
Tijdens de voormobilisatie wordt Pieter in juni 1939 teruggeroepen uit groot verlof. Hij werd ingedeeld bij het 43e Regiment Infanterie, gestationeerd in Arnhem aan de IJssellinie Noord.
Overlijden tijdens mobilisatiedienst
Helaas werd Pieter tijdens zijn dienst ernstig ziek. Hij kreeg een longontsteking en overleed op 9 november 1939 in het militair hospitaal in Arnhem. Zijn overlijden viel in de periode vóór de Duitse inval in mei 1940. Hij laat een jonge weduwe en drie jonge kinderen achter.
Pieter Wapsenkamp werd met militaire eer begraven op de algemene begraafplaats ‘De Venne’ in Muntendam, zijn woonplaats op dat moment.
Geen erkenning als officieel oorlogsslachtoffer
Pieter geldt niet als erkend oorlogsslachtoffer, omdat deze status alleen geldt voor Nederlanders die na 9 mei 1940 zijn omgekomen door direct oorlogsgeweld, bij het verzet, of als vervolgde groep.
Hoewel onbekend is hoeveel militairen tussen 1 september 1939 en 9 mei 1940 zijn overleden door ziekte of natuurlijke oorzaken, is duidelijk dat slechts een klein deel van deze sterfgevallen werd geregistreerd of in de media vermeld. Omdat overlijdensakten uit die tijd geen doodsoorzaak vermeldden, zal het werkelijke aantal onbekend blijven.
Pieter Wapsenkamp was mijn opa.
Bronnen:
https://www.droog-mag.nl/landmacht (pdf)