Ben je bezig met je stamboom kom je een gedetineerde tegen. Wat doe je dan, wel of niet vermelden dat je voorouder of familielid gedetineerd is geweest. Niet iedereen kan het waarderen als je vermeldt dat er een boef in de familie voorkomt, ook al gaat het soms om kleine vergrijpen zoals openbare dronkenschap. Moest je voorkomen vanwege openbare dronkenschap, belediging of bedelen werd er vaak een boete opgelegd of een paar dagen tot weken cel. Velen kozen ervoor om een tijdje de gevangenis in te gaan. Geld om de boete te betalen hadden ze niet, dan was keuze snel gemaakt. Bovendien hadden ze dan weer een poosje een dak boven hun hoofd en iedere dag een maaltijd.

Abraham Mozes van der Huizen

Mijn voorouder Abraham van der Huizen is meerdere keren veroordeeld wegens diefstal van vee uit een weide. De laatste keer was in 1880, hij had 2 schapen uit een weide gestolen en probeerde deze vervolgens te verkopen. De koper kreeg argwaan en Abraham werd gearresteerd en veroordeeld door het Gerechtshof te Leeuwarden tot meerdere jaren, uit te zitten in het Bijzondere Strafgevangenis Leeuwarden.

Abraham wordt voor zijn vrijlating opgenomen in het geheim register van ontslagen gevangenen. In het register werden alleen personen opgenomen die beschouwd werden als een gevaar voor de samenleving. Wow, Abraham werd dus beschouwd als een gevaar voor de samenleving. Welke misdrijven had hij dan wel niet op zijn geweten? Ook dit stond in het geheim register

 

“Werd veroordeeld: door het provinciaal gerechtshof in Groningen, 16 Nov. 1855 en 10 April 1862 wegens diefstal, 30 Oct. 1868 wegens rebellie; door dat in Drenthe 11 Nov. 1869 wegens diefstal en 13 Juli 1880 door het gerechtshof te Leeuwarden wegens diefstal van vee in de weide, respectievelijk tot 6 en 5 jaar tuchthuisstraf, 6 weken gevangenisstraf, 6 en 8 jaar tuchthuisstraf. Zijn gedrag in de gevangenis was zeer goed."

Abraham van der Huizen was geen voorouder om trots op te zijn maar het geeft mij wel een mooi inkijkje in zijn leven en bovendien weet ik nu hoe hij er uit zag.

Gevangen in glas
Voordat gevaarlijk geachte gevangenen uit de strafgevangenissen te Amsterdam, 's-Hertogenbosch, Hoorn, Leeuwarden, Leiden, Rotterdam en Utrecht werden ontslagen, stelde het ministerie van Justitie signalementen op en liet de vrij te komen gedetineerden fotograferen.

Op de website www.gevangeninglas.nl zijn 1804 foto’s plus signalementen te vinden van gedetineerden uit de diverse strafgevangenissen.

Abraham heeft fotonummer GN0033.

Strafgevangenissen
Een veroordeelde gevangene kan in het hele land worden geplaatst. In onderstaande registers heb ik diverse Muntendammers gevonden. Veel voorkomende strafbare feiten zijn: landloperij en bedelarij, openbare dronkenschap, diefstal, belediging en mishandeling.

• Gevangen in glas
• Bedelaarskolonies of Veenhuizen 
  Personen die veroordeeld waren wegens bedelarij en landloperij werden na 1827 naar de bedelaarskoloniën te Ommerschans of Veenhuizen gestuurd
• Register van inschrijving van gevangenen Hoorn
• Gevangenisregisters Breda, Eindhoven en ’s-Hertogenbosch (BHIC)
• Signalementenregister Amsterdam
  De Amsterdamse politie hield van 1880 tot 1917 bij welke gevangenen elders in het land waren vrijgelaten. Van de vrijgelaten gevangen werden een foto en gegevens opgenomen in het register ter ondersteuning van handhaving van orde en veiligheid.