In de 18e en 19e eeuw kregen gezinnen in Europa (en ook in Nederland en België) gemiddeld veel meer kinderen dan tegenwoordig, maar het precieze aantal verschilde sterk per sociale klasse, regio en tijdsperiode. Gemiddeld kreeg een vrouw tussen de 5 en 7 kinderen, soms zelfs 8 of meer in plattelandsgebieden.
Hoge kindersterfte
Een belangrijk verschil met nu: een groot deel van deze kinderen haalde de volwassen leeftijd niet. In sommige gebieden stierf 20–40% van de kinderen vóór hun vijfde verjaardag door ziektes, slechte hygiëne en gebrekkige medische zorg.
In de 18e en vroege 19e eeuw had het platteland een hoge vruchtbaarheid omdat kinderen belangrijk waren voor arbeid en omdat geboortebeperking nauwelijks voorkwam.
Ook gezinnen van 10 kinderen of meer waren geen uitzondering. Het was ook een oude dag voorziening. Als men niet meer kon werken door ouderdom werden de ouders door de kinderen in huis genomen en verzorgd.
Tegenwoordig is een groot gezin zo bijzonder dat men er tv-programma’s over maakt.
Kruizinga
Barteld Kruizinga en Iepke Kamphuis hadden maar liefst 16 kinderen, drie kinderen zijn voor hun eerste levensjaar overleden. Barteld Kruizinga is geboren 25 augustus 1862 in Meeden, zoon van Hilko Kruizinga en Anna Prummel. Iepke Kamphuis is geboren op 1 november 1864 in Veendam, dochter van Jan Kamphuis en Harmke Wiegman. Ze zijn getouwd op 15 november 1884 in Meeden.
Barteld doet van de 16 kinderen 15 keer zelf aangifte van de geboorte maar hij is niet eenduidig in het ondertekenen van de akte. Barteld gebruikt een paar variaties zoals Kruizinga, Kruizenga, Kruisenga en Kruisinga.
Om het gezin van Barteld Kruizinga en Iepke Kamphuis te bekijken, klik op onderstaande button
Barteld Kruizinga en Iepke Kamphuis (TNG)
Hun zoon Hendericus, geboren 8 augustus 1902 te Meeden kwam in 1929 om het leven bij een grote fabrieksbrand.